Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι.

~ Oscar Wilde, 1854-1900

Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016

Κόψε το κάπνισμα ΤΩΡΑ!

Καλησπέρα σε όλους! Επιστρέψαμε και πάλι, αυτή τη φορά με ένα θέμα αρκετά συνηθισμένο αλλά και αρκετά... κόκκινο πανί. Το κάπνισμα! Η αλήθεια είναι ότι ήθελα αρκετό καιρό να γράψω για αυτό διότι αντιπαθώ ιδιαίτερα το κάπνισμα, η ευκαιρία όμως μου δόθηκε μετά τις αντιδράσεις ατόμων που παρατήρησα όταν μπήκαν στα πακέτα των τσιγάρων εικόνες με τις επιπτώσεις τους. Θα μπω απ' ευθείας στο θέμα και τη γνώμη μου. Πείτε μου ειλικρινά ΕΝΑΝ λόγο για να καπνίζετε. ΕΝΑΝ μόνο. Η χαλάρωση, ας πούμε; Ή το ότι χάνεις κιλά με το κάπνισμα; Για μένα αυτοί οι λόγοι είναι γελοίοι, πόσο μάλλον η ένταξη στην παρέα που είναι συνήθως λόγος για νεότερους καπνιστές. Δηλαδή, δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι να χαλαρώσεις ή να κρατήσεις τον μεταβολισμό σου στα σωστά επίπεδα; Και επίσης ΓΙΑΤΙ να ενταχθείς σε μια παρέα καταστρέφοντας την υγεία σου;

Αχ, η υγεία. Τόσο πολύτιμο αγαθό και όμως όταν μιλάμε για την καταστροφή της που έρχεται από το κάπνισμα, οι καπνιστές βουλώνουν τα αυτιά τους και δεν ακούνε. Γιατί; Γιατί δηλαδή να θες τα τρία χιλιόμετρα που περπατάς άνετα να γίνουν ένα, κι αυτό με τη γλώσσα μέχρι το δρόμο; Ποιος θέλει να τον ακολουθεί διά βίου ο τσιγαρόβηχας και να κινδυνεύει από καρκίνο, εμφράγματα και δε συμμαζεύεται; Δυστυχώς, εάν εμείς οι άνθρωποι δεν ζήσουμε κάτι στο πετσί μας, δεν το καταλαβαίνουμε. Πόσοι άνθρωποι ήταν αμετανόητοι καπνιστές αλλά μετά που γλίτωσαν μετά βίας από κάποιο έμφραγμα να το έκοψαν μαχαίρι; Άρα είναι ψυχολογικό το θέμα. Όσο οι καπνιστές θεωρούν ότι δεν παθαίνουν τίποτε, δεν αλλάζουν κάτι και δε συνεχίζουν. Και ναι, υπάρχει η πιθανότητα να μην πάθεις κάτι που θα σε ταρακουνήσει, όμως η γενική σου υγεία δεν θα είναι καλή εάν καπνίζεις. Και ειλικρινά, απορώ με τόσους ανθρώπους που καθημερινά πετάνε την υγεία τους στα σκουπίδια. Από τη μια λες μακάρι να υπήρχε κάτι που θα τους ξυπνήσει, αλλά από την άλλη αυτό το κάτι θα είναι απαίσιο, και δεν θες να είσαι τόσο κακός. Αδιέξοδο.

Τις προάλλες μου είπε κάποιος "αν βάζουν τέτοιες εικόνες στα τσιγάρα, γιατί δεν βάζουν ανάλογες και στο αλκοολούχο ποτό ή στο μπέργκερ;". Ειλικρινά τώρα, περιμένετε από τις ταμπελίτσες στα προϊόντα να σας πουν τι είναι καλό και τι κακό για σας; Δεν έχετε το μυαλό να κρίνετε μόνοι σας και να πείτε "δεν πρέπει να πίνω αλκοόλ" και "δεν είναι υγιεινό να τρώω φαγητό απ' έξω" όπως και "δεν πρέπει να καπνίζω"; Τελικά, δεν έχει σημασία εάν υπάρχουν υποδείξεις στα προϊόντα. Εγώ προσωπικά δεν είδα κάποιον να σταματάει το κάπνισμα επειδή διάβασα τις ετικέτες. Και αυτό δεν θα γίνει ούτε με άλλες κακές συνήθειες. Αν κόψεις τη συνήθεια, θα γίνει επειδή εσύ το αποφάσισες. Ο λόγος που κατ' εμέ υπάρχουν οι ετικέτες αυτές, είναι για να μην αρχίσει κάποιος το κάπνισμα, συνήθως μικρής ηλικίας. Δυστυχώς όμως, σε αυτή την αποστολή έχουν πολύ σημαντικότερο ρόλο η σωστή ψυχολογία και η σωστή διαπαιδαγώγηση, τα οποία πολλές φορές είναι στοιχεία απόντα από τον έφηβο που αρχίζει να καπνίζει. 

Από την άλλη, είναι και τα χρήματα. Έχει τύχει να προσπαθήσω να μιλήσω σε καπνιστή, και τον άγγιξε περισσότερο το θέμα των χρημάτων, παρά της υγείας. Δυστυχώς, την υγεία τη θεωρούμε δεδομένη -μέχρι να τη χάσουμε- ενώ τα χρήματα πάντα τα κυνηγάμε, ποτέ δεν έχουμε και ποτέ δεν φτάνουν. Τα τσιγάρα είναι αρκετά ακριβά, ενώ αν προσθέσεις τα ποσά που ξοδεύεις τελικά, τρομάζεις με το πόσα συσσωρεύονται. Η φράση "ναι, αλλά και εσύ που δεν καπνίζεις δεν βλέπω να έχεις λεφτά" δεν είναι επιχείρημα. Σκέψου τα πράγματα που θες να κάνεις και τα χρήματα που ΔΕ θα ξοδέψεις όταν δεν θα αγοράζεις πια τσιγάρα. Είναι ζήτημα μερικών απλών μαθηματικών πράξεων για να καταλάβεις πόσα λεφτά πάνε στράφι.

Δυστυχώς, το κάπνισμα είναι μια από τις σοβαρότερες κακές συνήθειες επειδή επηρεάζει όχι μόνο τον καπνιστή αλλά και τους ανθρώπους γύρω του. Οι παθητικοί καπνιστές έχουν σχεδόν τους ίδιους κινδύνους στην υγεία τους, και μάλιστα για εκείνους είναι ακόμα χειρότερο επειδή δεν το έχουν επιλέξει και δε φταίνε σε τίποτα. Δυστυχώς είναι ένας σημαντικός λόγος που αποφεύγω τις παρέες με καπνιστές, ακόμη και αν δεν έχω τίποτα με τους ανθρώπους αυτούς καθαυτούς. Δεν έχω καμιά όρεξη να αναπνέω τα χάλια τους, με όλη τη σημασία της λέξης. Ούτε αντέχω να ανησυχώ συνέχεια μήπως πάθουν κάτι αγαπημένα πρόσωπα. Με εξαίρεση τον νονό μου, για τον οποίο ανησυχώ πραγματικά, κανείς από την οικογένεια ή τους στενούς μου φίλους δεν καπνίζει και είμαι ευγνώμων για αυτό. Όχι μόνο γιατί έτσι δεν εισπνέω κι εγώ τόσο δηλητήριο, αλλά και επειδή δεν τους έχω συνεχώς στο νου μου. Σκεφτείτε τα αγαπημένα σας πρόσωπα, αν δεν σκέφτεστε τον εαυτό σας.

Από μικρή μισούσα το κάπνισμα και δεν άντεχα τη μυρωδιά. Ο πατέρας μου λόγω της δουλειάς του ίσως έκανε κάποιο σπάνια όταν πήγαινε - ποτέ μέσα στο σπίτι βέβαια, ακόμα και τότε όμως εγώ νευρίαζα απίστευτα. Πρέπει να ήμουν δέκα χρονών όταν ο μπαμπάς γύρισε σπίτι με ένα τσιγάρο στο αυτί. Λύσσαξα από το θυμό μου και αμέσως το πήρα και το πέταξα στα σκουπίδια. Στην αρχή ο μπαμπάς μου θύμωσε και με μάλωσε μιας και το θεώρησε έλλειψη σεβασμού, όμως εγώ του δήλωσα ορθά-κοφτά ότι θα τον άκουγα σε όλα τα άλλα, εκτός από αυτό, για λόγους υγείας και επειδή τον νοιάζομαι. Τώρα που το φέρνω στο μυαλό μου, ήταν αρκετά παράξενη η αντίδρασή μου και όντως δεν θα προερχόταν από ένα παιδί υπάκουο προς τους γονείς του. Εγώ βέβαια ήμουν ατίθαση από μόνη μου. Προσπαθούσα όμως να ακούω τους γονείς μου και μόνο σε αυτό το θέμα θα έφτανα στα άκρα, αν χρειαζόταν. Τελικά ο μπαμπάς μου δεν έπιασε ξανά τσιγάρο, αν και νομίζω πως αυτό οφείλεται στη δική του σκέψη και όχι στην έκρηξη ενός δεκάχρονου κοριτσιού... 

Πρέπει όμως να πω πως παρ' όλο που σιχαίνομαι το κάπνισμα γενικώς, δεν ισχύει το ίδιο και για τους καπνιστές, υπό ορισμένες συνθήκες τουλάχιστον. Το κάπνισμα δεν αλλάζει το ποιόν του ανθρώπου, και ειδικότερα μετά από τις σπουδές μου προσπαθώ πάντα να καταλάβω κάποιον αντί να εκραγώ ως συνήθως. Εκεί όμως που θυμώνω πραγματικά είναι όταν οι καπνιστές υπερασπίζονται τη συνήθειά τους ή προσπαθούν να ξεφύγουν με γελοία επιχειρήματα, αντί να παραδεχτούν πως κάνουν κάτι που τους βλάπτει. Δεν θέλουν να φανούν αδύναμοι ή εξαρτημένοι, όμως αυτό ακριβώς είναι. Το τσιγάρο δεν είναι απλώς μια συνήθεια που ξυπνάς ένα πρωί και την κόβεις εύκολα. Είναι υποδούλωση και σε κρατάει γαντζωμένο μέχρι να αποφασίσεις εσύ να το αποβάλεις. 

Απ' όσο μελέτησα το θέμα, κατάλαβα πως η εξάρτηση από το τσιγάρο είναι περισσότερο ψυχική, παρά σωματική. Τα σωματικά συμπτώματα προέρχονται από τη σκέψη μας, με εξαίρεση ό,τι κάνει η νικοτίνη στο σώμα. Από εκεί και ύστερα όμως, η σύνδεση στο μυαλό με άλλα πράγματα που ο καπνιστής θεωρεί σημαντικά ή παράγοντες συναισθημάτων είναι τόσο ισχυρή, που δεν μπορεί να τα διαχωρίσει. Ας πούμε, δε γίνεται να μην καπνίσει μετά το φαγητό ή μετά τον καφέ, ή στο διάλειμμα για τη δουλειά κ.ο.κ. Δε διαφέρουμε και πολύ από το σκύλο του Παβλόφ, τελικά! Δεν κόβεται λοιπόν το τσιγάρο με μια δήλωση, ούτε απλώς μς τη θέληση - αν και αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο! Χρειάζεται την κατάλληλη ψυχολογική κατάσταση -για να λέμε και αλήθειες- οργάνωση, μεθοδικότητα, και φυσικά να βρούμε τι έχουμε συνδέσει με το τσιγάρο και γιατί μας αρέσει να το κάνουμε, ώστε να εξαλείψουμε αυτούς τους λόγους και αυτές τις συνδέσεις. Δεν θα αναλύσω εδώ τους τρόπους, είναι ήδη γνωστοί πάμπολλοι και αποτελούν άρθρο από μόνοι τους - και μάλιστα όχι μόνο ένα, αλλά πολλά. Το ζήτημα είναι να θέλουμε και να βρούμε τι μας ταιριάζει. Σαν συμπέρασμα όμως, αν το μυαλό το αποφασίσει, το σώμα ακολουθεί. Ίσως στην αρχή χρειάζεται να πιέσουμε τον εαυτό μας για κάποια πράγματα, όμως μετά μας γίνονται συνήθεια. Να μην τρώμε για να απασχοληθούμε, μιας και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα όσων κόβουν το τσιγάρο και παίρνουν κιλά. Fake it 'till you make it, που λένε και στο χωριό μου. 

Έχω προσωπικές εμπειρίες όσον αφορά κακές συνήθειες. Μια συνήθεια που έκοψα, και μια που παλεύω να κόψω τώρα. Άρα δε μιλάω εντελώς στο ντούκου. Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, μου άρεσε πάντα να τρώω. Κι όχι απλώς να τρώω, αλλά να αδειάζω όλο το ψυγείο σαν τη γουρούνα τουλάχιστον μέχρι που έφυγα από το πατρικό μου σπίτι. Έφτασε όμως η μέρα που βαρέθηκα να είμαι μονίμως στρουμπουλή και να δείχνουν τα ρούχα απαίσια πάνω μου. Έψαξα άπειρους τρόπους να ξεγελάω τον εαυτό μου ότι χόρτασε, άπειρες συνταγές μαγειρεμένες με υγεινό τρόπο. Πέρασα πολλά βράδια κλαίγοντας που δεν άφησα τον εαυτό μου να αγοράσει αυτή την υπέροχη σοκολάτα από το περίπτερο. Πολλά μεσημέρια μου ερχόταν να αρχίσω να βαράω το χέρι μου στον τοίχο για να μη φάω και δεύτερη μερίδα. Ήξερα ότι αυτό που θα με έσωζε δεν ήταν μια ακραία δίατα, αλλά η σταδιακή αλλαγή στις συνήθειές μου την οποία θα κρατούσα εφ' όρου ζωής. Πλέον έμαθα να κοντρολάρω τη διατροφή μου και το βάρος μου χωρίς να στερούμαι, έχοντας καλύτερο σώμα, καλύτερη υγεία και αυτοπεποίθηση. Θα μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες στο επόμενο άρθρο μου!

Η συνήθεια που προσπαθώ να κόψω χωρίς να το έχω καταφέρει ακόμα εντελώς, θα έλεγα πως πλησιάζει αρκετά το κάπνισμα. Απασχολεί τα χέρια και το στόμα, γίνεται εντελώς αυτόματα και είναι αρκετά ζόρικη στο να την αποβάλεις. Κι αυτή είναι το δάγκωμα των νυχιών. Εκτός από το πάρτι μικροβίων, το οποίο δε μου ερχόταν απευθείας στο μυαλό, ήταν και οι αισθητικές επιπτώσεις που άρχισαν να με ενοχλούν όταν μπήκα στο πανεπιστήμιο. Πρασίνιζα από ζήλια όταν έβλεπα τέλειο μανικιούρ στις συμφοιτήτριές μου και μετά κοιτούσα τα χέρια μου, που έδειχναν απαίσια. Μετά από αρκετές φορές που έβαλα ωραίο βερνίκι νυχιών αλλά και μια φορά που έβαλα ψεύτικα νύχια, έχω βελτιωθεί αρκετά μιας και μου αρέσει η εικόνα που κατάφερα να αποκτήσω. Τα νύχια μου είναι ακόμα κοντά αλλά δε φαίνονται φαγωμένα, κυρίως επειδή τώρα τα δαγκώνω λιγότερο και τις πιο πολλές φορές μόνο στο πλάι. Ή, σε στιγμές άγχους, βάζω τα χέρια στο στόμα χωρίς να δαγκώνω τα νύχια. Όπως βλέπετε, σταδιακά καταφέρνω να αποβάλω αυτή την κακή συνήθεια επειδή το θέλω, και προσπαθώ πάντοτε να το σκέφτομαι και να το σχεδιάζω. 

Εν κατακλείδι, ξέρω πως οι αντικαπνιστές θα συμφωνήσουν μαζί μου ενώ οι καπνιστές δεν περιμένουν ακόμα ένα άρθρο να τους πει πώς και γιατί να μην καπνίζουν. Και στην τελική, θεωρώ πως αυτό το άρθρο μου δεν είναι απλά μια κατήχηση για τους λόγους που δεν πρέπει να καπνίζει κάποιος. Είμαι σίγουρη πως αυτά τα έχουν ακούσει ουκ ολίγες φορές από τους γύρω τους. Είναι απλώς η γνώμη μου και πράγματα που παρατηρώ, τα οποία αφορούν τους λόγους που (δεν πρέπει να) καπνίζουν, την πλευρά του παθητικού καπνιστη τη διαπίστωση ότι το θέμα είναι περισσότερο ψυχολογικό και περισσότερο πολυδιάστατο απ' όσο νομίζουμε. Κυρίως όμως, υπάρχει κατανόηση. Καθένας μας έχει τουλάχιστον μια κακή συνήθεια, ακόμα κι αν το κάπνισμα είναι από τις χειρότερες. Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω (έτσι γράφεται;) για αυτό και δεν κατακρίνω κανέναν. Άλλο αντιπαθώ το κάπνισμα και άλλο τον καπνιστή. 

Παρ' όλα αυτά, ακόμα η συμβουλή μου είναι: κόψτε το αμέσως. Για το δικό σας καλό, των αγαπημένων σας και -έστω- του πορτοφολιού σας. 
Είναι ζήτημα μιας απόφασης, που μακάρι να την πάρετε - και μετά, ποτέ ξανά άλλη τζούρα!

Katie :*:*

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου