Φιλοδώρημα (tip) στους σερβιτόρους: Γιατί να το δίνεις

Ήρθααααα! Τι κάνουμεεε; Σήμερα θα μιλήσουμε πάλι για σερβιτοριλίκι αλλά όχι για τη δουλειά αυτή καθαυτή. Θα αναλύσουμε το φιλοδώρημα ή αλλιώς μπουρμπουάρ, ή tip όπως το λένε εδώ στην Κύπρο. Η αλήθεια είναι ότι ενώ υπάρχουν γενικές πεποιθήσεις για το ποσό που πρέπει να δίνεται, δεν υπάρχει σχετικός συγκεκριμένος κανόνας. Στην Αμερική για παράδειγμα, "επιβάλλεται" το 20% του λογαριασμού αλλά εκεί τα συστήματα είναι τελείως άλλα, που δεν τα ξέρω κιόλας - οπότε δεν θα ασχοληθώ.

Στην Ελλάδα και στην Κύπρο (το ίδιο είναι πάνω κάτω) συνηθίζεται απ' ότι βλέπω να αφήνεις ποσό μεταξύ των 50 σεντς και των 2-3 ευρώ, άντε 5 στα κέφια. Για παραπάνω, μόνο αν ο άλλος φυσάει το παραδάκι ή είναι πολύ μεγάλο τραπέζι. Όμως δεν παραπονιόμαστε, γιατί πολλαπλασίασε τα τραπέζια επί όσο αφήσουν, μαζεύεται ένα αρκετά συμπαθητικό ποσό. Σίγουρα όχι ό,τι όλοι ονειρεύονται, όμως είναι μια χαρά. Γιατί όμως είναι καλό να αφήνεις φιλοδώρημα στον σερβιτόρο; Όσοι είναι κατά, θα πουν ότι "γιατί δεν αφήνουμε στους άλλους εργαζόμενους" ή "τι φταίμε εμείς αν η σερβιτόροι δεν πληρώνονται καλά", ή  "αν δεν σου αρέσει το εισόδημά σου, βρες καλύτερη δουλειά". 

Δεν ξέρω πώς ξεκίνησε το να δίνουμε φιλοδώρημα ειδικά στον σερβιτόρο, για να είμαι ειλικρινής. Και για λέμε τα πράγματα με τ' όνομά τους, εφόσον εγώ επωφελήθηκα από αυτό και σε περίοδο οικονομικής κρίσης βασίστηκα σχεδόν εξολοκλήρου στα φιλοδωρήματα για να ζήσω, δεν με ένοιαζε το πώς και το γιατί. Σύμφωνα με τη λογική μου όμως -και των περισσότερων ανθρώπων, φαντάζομαι- αν ως πελάτης μείνεις ευχαριστημένος από την εμπειρία στο εστιατόριο δίνεις ό,τι μπορείς, αν όχι, δεν δίνεις καθόλου. 


Κι όμως, έχω παρατηρήσει πως δεν υπάρχει πάντοτε συσχέτιση με την εξυπηρέτηση. Έχει τύχει να είμαι μια μέρα φοβερά κακόκεφη και κουρασμένη και να μην αποδώσω τα μέγιστα σε ένα τραπέζι αλλά αυτό το τραπέζι να μου αφήσει ικανοποιητικό μπουρμπουάρ, ενώ σε ένα άλλο τραπέζι να βάλω τα δυνατά μου και τελικά να πάρω τα τέτοια μου τα δυο. Άρα, καταλήγουμε στο ότι οι λόγοι που προσφέρουμε μπουρμπουάρ είναι πιο πολυδιάστατοι απ' όσο φαίνονται. Πιθανόν όσοι με διαβάζετε θα πείτε "τι στο καλό" όπως είπα κι εγώ όταν μου έτυχαν τα περιστατικά, αλλά είναι και ανάλογα τον χαρακτήρα και την οικονομική κατάσταση του ανθρώπου που θα πέσεις. Υπάρχουν βέβαια και μερικά στάνταρ. Ας πούμε το εστιατόριο που δουλεύω έχει και τη δυνατότητα λόγω της μεγάλης ποικιλίας ποτών να καθίσεις απλά στο μπαρ χωρίς να φας κάτι, και πολλοί το κάνουν. Από αυτούς περιμένω λίγο ή και καθόλου φιλοδώρημα, αλλά περιμένω σίγουρα περισσότερα από ένα τραπέζι δέκα ατόμων που έφαγαν την Άρτα και τα Γιάννενα και παράλληλα εξυπηρετήθηκαν άριστα.  Πολλές φορές όμως συμβαίνει το ανάποδο. Τι να πεις...

Ακούω μερικούς να λένε "και εμείς τι φταίμε αν δεν σας πληρώνουν καλά"; Δεν λέμε ότι φταίτε και μάλιστα συνεισφέρετε μόνο με το να έρθετε στο εστιατόριο και να φάτε. Όμως, γιατί να κάνετε φασαρία για 1-2 ευρώ; Τόσο πολλά είναι για σας, από τη στιγμή μάλιστα που ξοδεύετε πολύ περισσότερα στο λογαριασμό. Σκεφτείτε τα χρήματα που συσσωρεύονται και που θα βοηθήσουν έναν άνθρωπο που σπάει τα πόδια του να κάνει τα πράγματα που ανέλυσα σε σχετικό προηγούμενο άρθρο μου. Είναι πολλά και κουραστικά, πιστέψτε με. Δεν αμφιβάλλω ότι υπάρχουν και άλλες κουραστικές δουλειές, αλλά αφού υπάρχει που υπάρχει ο συγκεκριμένος κοινωνικός "κανόνας" για το φιλοδώρημα, άσε ένα ευρώ και θα το εκτιμήσουμε! Τις προάλλες ήρθαν στο μαγαζί 15 άτομα (μάλιστα, 15) πλήρωσαν 200 ευρώ λογαριασμό, μας επαίνεσαν όλους για το σέρβις... και άφησαν 20 σεντς! Θέλετε να μου πείτε ότι δώσατε 200 ευρώ που είναι το 1/3 (και περισσότερο μάλλον, έτσι που είμαστε) ενός βασικού μισθού έτσι για να φάτε και κολλήσατε στα 5 ευρώ παραπάνω, ας πούμε; 50 σεντς ή 1 ευρώ να έδινε ο καθένας έξτρα, και θα έκανε τρισευτυχισμένο έναν σερβοτόρο που έφερε και μάζεψε τόσα πιάτα. 

Και το πιο γελοίο: "αν παραπονιέσαι για το εισόδημά σου, βρες καλύτερη δουλειά". Είστε σοβαροί; Πού ζούμε; Οικονομική κρίση έχουμε, ειδικά στην Ελλάδα. Νομίζετε ότι είναι έξω οι δουλειές και μας περιμένουν όλους; Αυτή τη φράση την ακούω συνήθως από μπίζνεσμεν (ή μπίζνεσμανς; Δεν ξέρω...) που έχουν λεφτά και τα πετούν αβέρτα. Συνήθως, όσοι είναι σερβιτόροι είναι από ανάγκη και όχι από επιλογή. Συγγνώμη που δεν έχω ακόμα το πτυχίο (και το μάστερ) μου για να είμαι ψυχολόγος με δικό μου γραφείο, και ως εκ τούτου να μπω στην ομάδα με τα "ανώτερα" όντα - ή τουλάχιστον αυτά που στο δικό σου το κεφάλι θεωρούνται έτσι. Παλεύω όμως για να βγάλω τα λεφτά που μου χρειάζονται για να ζήσω. Και σίγουρα όταν μια μέρα έχω τη δουλειά των ονείρων μου και βγαίνω έξω να φάω, θα σέβομαι όποιον με σερβίρει γιατί θα θυμάμαι πάντα από πού ξεκίνησα. 

Για να κάνω και τον δικηγόρο του διαβόλου πάντως, δεν πιστεύω πώς πρέπει να δίνεις πάντοτε φιλοδώρημα. Γιατί αυτό; Παράδειγμα, αν δεν μείνω ευχαριστημένη από την εξυπηρέτηση, δεν δίνω τίποτα. Λογικό, έτσι; Για αυτό και εγώ επειδή χρειάζομαι τα έξτρα χρήματα δίνω τον καλύτερό μου εαυτό στη δουλειά μου. Πρέπει να σέβεσαι κάθε πελάτη ξεχωριστά, όχι μόνο επειδή θα σου δώσει και το φιλοδώρημα αλλά και επειδή αυτός είναι ο σκοπός κάθε σωστού εστιατορίου/καφέ. Πρέπει να υπάρχει σεβασμός τόσο από τη μεριά του σερβιτόρου όσο και από τη μεριά του πελάτη, γιατί αλλιώς καήκαμε. Αν ένας σερβιτόρος επαναπαυτεί και πει "ας μην ασχοληθώ και πολύ αφού και μισθό θα πάρω και φιλοδώρημα" η ποιότητα της εξυπηρέτησης και το καλό όνομα του εστιατορίου κάνουν ελεύθερη πτώση. Και, σταδιακά, και τα μπουρμπουάρ, κάτι που δε θα μας αρέσει καθόλου. 

Εν κατακλείδι, πιστεύω πως το φιλοδώρημα, μπουρμπουάρ ή tip δεν πρέπει να είναι υποχρέωση, τουλάχιστον με τη συμβατή έννοια της λέξης, αλλά ένα δώρο για την καλή εμπειρία στο εστιατόριο και με διάθεση να βοηθήσεις αυτόν που σε εξυπηρέτησε να τα βγάζει πέρα. Προσοχή όμως: το δωρίζουμε όποτε αξίζει. Εδώ βέβαια δεν ξέρουμε σε τι τύπο πελάτη θα πέσουμε, γιατί δεν ξέρουν πάντα πότε φταίει ο σερβιτόρος για κάποιο λάθος και πότε όχι, όπως επίσης και για το αν υπάρχουν σοβαρά παράπονα ή βλακείες που θα μας κοστίσουν το tipping χωρίς λόγο. Σε γενικές γραμμές όμως, είναι πρέπον να αφήνουμε κάτι ανάλογα με το πόσα έχουμε και το πόσο ευχαριστημένοι μείναμε. Ως πελάτες δεν χάνουμε τον κόσμο αν αφήσουμε καναδυό ευρώ, αλλά ως σερβιτόροι, μετράμε στο τέλος της ημέρας τα φιλοδωρήματα και είμαστε  ευχαριστημένοι που τα κερδίσαμεε γιατί βοηθούν πολύ... και σας ευχαριστούμε!

Katie :*:*