Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι.

~ Oscar Wilde, 1854-1900

Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2015

Ψυχολογία: στερεότυπα και προκαταλήψεις - Μέρος 1ο


 


Καλησπέρα σε όλους από την όμορφη Κύπρο, μετά από δύο Κυριακές απουσίας! Άργησα αλλά επέστρεψα, και σήμερα, καθώς και την άλλη Κυριακή, θα μιλήσουμε για την επιστήμη της Ψυχολογίας (αλίμονο). Συγκεκριμένα, θα αναφερθούν πολλές λανθασμένες απόψεις και προκαταλήψεις που αφορούν τις σπουδές, το επάγγελμα αλλά και γενικά αυτόν τον κλάδο. Σήμερα θα πιάσω το κομμάτι της απόφασης ενασχόλησης με αυτή την επιστήμη και τις σπουδές της - η επαγγελματική πορεία θα πρέπει να περιμένει μέχρι την άλλη Κυριακή, γιατί το άρθρο θα καταλήξει μυθιστόρημα. Ας μου επιτραπεί λοιπόν να αναφέρω κάποια πράγματα παραπάνω μιας και σπουδάζω για αυτό εδώ και ένα χρόνο, και είναι και το μεράκι μου.

Δεν ισχυρίζομαι ούτε κατά διάνοια πως ξέρω πολλά πράγματα για την Ψυχολογία ώστε να παραστήσω τον ειδήμονα, διότι κάθε μέρα, παρά τις όποιες γνώσεις μου, ανακαλύπτω πως δεν έχω μάθει τίποτα ακόμα. Κι αυτό διότι είναι μια από αυτές τις επιστήμες που όσο μαθαίνεις πράγματα, τόσο ανακαλύπτεις πως τελικά δεν ξέρεις σχεδόν τίποτα. Ίσως μάλιστα να είναι μια από τις πιο δύσκολες, γιατί η ψυχή του ανθρώπου, ο τρόπος σκέψης του, είναι πράγματα τόσα πολυδιάστατα που αμφιβάλλω αν θα μάθουμε ποτέ τα πάντα για τη λειτουργία τους.

Ας ξεκινήσουμε με το ότι πολλά άτομα επιλέγουν να τη σπουδάσουν για εντελώς λάθος λόγους. Επειδή το επάγγελμα του ψυχολόγου τη σήμερον ημέρα έχει λεφτά (τουλάχιστον εκτός Ελλάδος) επειδή είναι τσι μοδός, ας πούμε, επειδή "ακούγεται" καλά, επειδή έχει κύρος, επειδή στις Πανελλήνιες δεν πέρασαν Νομική και επιλέγουν Ψυχολογία ή δεν ξέρω και εγώ για ποιον άλλο λόγο. Ειδικά αυτός ο τελευταίος λόγος είναι σπάσιμο νεύρων και, κατ΄εμέ, δηλώνει πως ο μαθητής δεν έχει κανένα ενδιαφέρον ούτε για την Ψυχολογία αλλά ούτε και για τη Νομική. Γενικά, πιστεύω ακράδαντα πως πρέπει να έχεις πάθος για κάτι ώστε να το σπουδάσεις - οτιδήποτε και αν είναι αυτό. Αλλιώς, ούτε θα είσαι ευχαριστημένος από την επαγγελματική σου καριέρα, ούτε και πραγματικά καλός σε αυτό που θα κάνεις. 

Μιας και μιλήσαμε για Πανελλήνιες όμως, έχω ακούσει άτομα να λένε πως κακώς η Ψυχολογία ανήκει στο πρώτο πεδίο, και κατ' επέκταση περνάς από τη θεωρητική κατεύθυνση. Εσείς οι θεωρητικοί που περάσατε Ψυχολογία, μη με λιθοβολήσετε, απλώς λέω τη γνώμη μου. Φυσικά και καταλαβαίνω τον κόπο σας γιατί για να μπείτε σε αυτή την υψηλόβαθμη σχολή βγάλατε τον πισινό σας στην καρέκλα διαβάζοντας, και αν και εγώ δεν πέρασα τελικά, έζησα τη φάση που γίνομαι ζόμπι από το διάβασμα. 

Όμως εν μέρει πιστεύω η σχολή δεν θα έπρεπε να ανήκει στο πρώτο πεδίο διότι και Μαθηματικά έχει η Ψυχολογία (κυρίως Στατιστική) αλλά και Βιολογία, γιατί πρέπει να ξέρεις και κάτι για τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού. Έτσι θα ξέρεις να διαγνώσεις πέντε πράγματα για ψυχοσωματικές ασθένειες, διότι πολλές φορές ο άνθρωπος αρρωσταίνει από ψυχολογικούς παράγοντες και το σώμα, ενώ χαίρει άκρας υγείας, δεν μπορεί παρά να εκδηλώνει τις διαμαρτυρίες του - και τελικά εμείς νομίζουμε ότι χρειαζόμαστε φάρμακα και τέτοια. Τέλος πάντων, εγώ ούτε Αρχαία ούτε Λατινικά και τέτοια είδα προς το παρόν στις σπουδές μου. Και δεν νομίζω πως θα τα δω κιόλας, εδώ που τα λέμε. Επειδή όμως σπουδάζω εκτός Ελλάδας και δεν γνωρίζω πολλά πράγματα για τα ελληνικά πανεπιστήμια στα οποία εισάγεσαι με Πανελλήνιες, δεν είμαι απόλυτη στην άποψή μου.


Ας προχωρήσουμε όμως στις σπουδές. Το ιδανικό είναι να σπουδάζεις Ψυχολογία (αλλά και οτιδήποτε άλλο) επειδή το γουστάρεις και επειδή δεν μπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου σε άλλο επάγγελμα. Τώρα, αν κάποιοι επιλέγουν να πάνε για άλλο λόγο, άδικα ξοδεύουν χρήματα για να σπουδάσουν. Κι αν πέρασαν και με Πανελλήνιες, ακόμα χειρότερα, γιατί έτσι "καπάρωσαν" τη θέση ενός άλλου μαθητή, ο οποίος για λίγα μόρια δεν πέρασε σε αυτή τη σχολή που ίσως ήταν αυτή που ονειρευόταν πάντοτε. Τι να πω όμως, δεν φταίνε 100% και οι μαθητές, αλλά το ελληνικό σύστημα έτσι που το έχουν καταντήσει - άθλιο, αδηφάγο, με τη νοοτροπία "ο θάνατός σου η ζωή μου"...

Τέλος πάντων, σπουδάζεις. Να ξέρεις πως δεν θα δεις μόνο διαλέξεις του Φρόιντ ή πώς να μεταχειρίζεσαι τους "τρελούς". Μια από τις μεγαλύτερες προκαταλήψεις για την Ψυχολογία είναι η πεποίθηση πως μαθαίνεις μόνο κάποια στερεότυπα και "συνταγές επιτυχίας" με τους "ασθενείς". Όχι. Δεν είναι μόνο αυτό. Γίνεται πραγματικά σοβαρή δουλειά στην Ψυχολογία διότι ασχολείσαι με την ανθρώπινη ψυχή, κάτι εξαιρετικής σπουδαιότητας! Βέβαια εγώ το πρώτο έτος τελείωσα και έκανα μόνο Γενική Ψυχολογία προς το παρόν, γιατί τα άλλα μαθήματα ήταν περισσότερο γενικά, αλλά είδα περισσότερα απ' αυτά. 

Ο Φρόιντ ήταν μόνο ένα μάθημα και οι ψυχικές ασθένειες άλλα δύο. Τι γίνεται με τα τόσα άλλα που μένουν; Πιστέψτε με, οι πληροφορίες είναι τόσες πολλές και τόσο ενδιαφέρουσες, που δεν θα το πίστευα ούτε και εγώ που διάβαζα βιβλία ψυχολογίας κατά καιρούς. Ενδιαφέρουσες είπα όμως... Χμ, εδώ υπάρχει ένα κώλυμα. Πρέπει πραγματικά να βρίσκεις ενδιαφέρον σε αυτά που μαθαίνεις, και να θελήσεις να μάθεις και άλλα. Γιατί η γνώση δεν τελειώνει ποτέ. 

Ίσα ίσα που εγώ χαλιόμουν αρκετά όταν λέγονταν τόσα ενδιαφέροντα πράγματα στην τάξη και δεν μπορούσαμε να εμβαθύνουμε. Δυστυχώς για αυτή τη νοοτροπία έχω φάει αρκετή λάσπη. "Καλά, θες και άλλη ύλη στο μάθημα; Αυτή δε σου φτάνει;" ή "Αν θες τα παραπάνω, να πας στο Harvard!". Δεν είναι λογικό να θες να μαθαίνεις περισσότερα για κάτι που σε παθιάζει; Ούτε και προσπαθώ να το παίξω ανώτερη, για άλλα πράγματα που δεν με ενδιαφέρουν πολύ απλά δεν ασχολούμαι. Δε λέω, δεν χόρευα κι απ τη χαρά μου την περίοδο της εξεταστικής, τουλάχιστον όμως μάθαινα πράγματα που μου άρεσαν κι αυτό μετρίαζε λίγο το άγχος. Ούτε και είναι υποχρεωτικό να σου αρέσουν ΟΛΕΣ οι λεπτομέρειες κάθε μαθήματος που σχετίζεται με τον κλάδο σου, αλλά κάτι θα βρεις που θα σε ενδιαφέρει και άλλωστε αν είναι για να πάρεις το πτυχίο που ονειρεύεσαι...

Τελικά όμως καταλαβαίνεις πως δεν πρέπει να υπερεκτιμάς το πανεπιστήμιο, και λίγο παραπάνω σε τόσο πολυδιάστατες επιστήμες όπως η Ψυχολογία. Σου μαθαίνουν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα, που είναι και απαραίτητα για να πάρεις το πτυχίο σου, αλλά σε καμιά περίπτωση μη θεωρήσεις πως δεν χρειάζεται να μάθεις τίποτα άλλο. Όπως προείπα, δεν έχει τέλος η γνώση. Πάντα υπάρχει κάτι καινούριο που πρέπει να μάθεις, και αν λατρεύεις τον κλάδο που διάλεξες, αυτό το κάτι θα στρώνεσαι να το μάθεις. Και για τον ίδιο λόγο, σε καμιά περίπτωση μη νομίζεις ποτέ πως τα έμαθες όλα. Ειδικά για την Ψυχολογία, όσα βιβλία και να διαβάσεις, όσες συμπεριφορές και να παρατηρήσεις, πάντα θα υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζεις...


Οι επιτυχημένοι άνθρωποι επαγγελματικά δεν είναι υπεράνθρωποι. Δεν είναι υπερ-ευφυείς ούτε υπερ-κάτι άλλο, απλά έχουν πάθος για τη δουλειά τους και αυτό είναι που τους παρακινεί να τη βελτιώνουν καθημερινά. Έγινε ποτέ κανείς πιανίστας Μπετόβεν ή Μότσαρτ; Δεν είναι αυτός ο σκοπός τους. Δεν κάνουν για αυτόν τον λόγο εξαντλητικές καθημερινές πρόβες ούτε ξέρουν τα πάντα από μουσική. Σκοπός τους είναι να φτάσουν στο σημείο που μπορούν. Ακολουθούν βέβαια τα απαραίτητα χνάρια, αλλά δεν αντιγράφουν κανέναν. Κάνουν τη δική τους πορεία μέχρι να νιώσουν ευχαριστημένοι με τον εαυτό τους, και αυτή η ευχαρίστηση έρχεται όταν ανταμείβονται οι καρποί των κόπων τους και όχι όταν φτάσουν στην κορυφή του κόσμου. 

Τώρα βέβαια, όσον αφορά το επάγγελμα του ψυχολόγου, είναι ακόμα ένα πολυδιάστατο θέμα, διότι εκτός των άλλων ένα πτυχίο Ψυχολογίας προσφέρει πληθώρα επιλογών και επεκτάσεων στις σπουδές... και θα το αναλύσουμε παρέα την επόμενη Κυριακή! Μέχρι τότε, χαρείτε το καλοκαίρι που μένει, γιατί οι ζέστες καλά κρατούν. Κι εδώ στην Κύπρο ακόμη, μια βροχούλα έριξε και μετά πάλι έσκασε ο τζίτζικας... Αλλά κι όταν μπει η σεζόν, χαρείτε τη κι αυτήν!

Τα λέμε σύντομα! 
Katie :*:*

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου